Kijk, je hebt gewone film, een verhaal dat in de bios of op tv te zien is. Zeer populair, bij een goeie film stromen de bioscopen vol. Maar je hebt ook iets anders: expanded cinema. Dat is een soort van verhaal dat filmisch wordt weergegeven, maar daarbij is één scherm niet voldoende. Het verhaal wordt verteld op meerdere schermen tegelijk. Als kijker bepaal je zelf in de ruimte welke kijkhoek je het prettigste vindt. Of je verandert steeds van plek en wandelt door de ruimte. Nog spectaculairder: je wandelt tussen de filmdoeken door, alsof je ín het verhaal zit.
In Eye, het moderne filmmuseum in Amsterdam, kun je deze beleving ervaren. Tot en met 2 december 2012 loopt de tentoonstelling Expanded Cinema met werk van Fiona Tan, Yang Fudong en Isaac Julien.
Yang Fudong laat op zeven schermen een kort verhaal zien, waarbij de kijker zelf veel kan interpreteren. Wat gebeurt er nou eigenlijk? De zeven beelden laten ieder een verschillende hoek zien van een plein waar iets gebeurt. De gebeurtenissen verplaatsen zich van het ene naar het andere scherm, maar steeds zie je ze in een andere setting. Zelf noemt Fudong dit 'spatialized' of 'multiple view' film.
Van Fiona Tan zijn twee werken te zien: 'Saint Sebastian', waarin boogschietende Japanse meisjes te zien zijn, en het fascinerende 'A Lapse of Memory'. In die laatste speelt de acteur Johan Leysen een oude man met geheugenverlies, Henry, wonend in een monumentaal pand met vele rijk gedecoreerde kamers (het Royal Pavilion in Brighton). Hij slaapt echter op de grond, draagt oude, verweerde lappen als kleding en haalt herinneringen op aan een Oosterse periode in zijn leven. Of is dat het leven van iemand anders, Eng-Lie? Duidelijk is dat beiden op zoek zijn naar een verhaal dat zij als hun 'thuis' kunnen maken (prachtig!). Die zoektocht is schitterend verbeeld. Soms hoor je door de ramen het geluid van de zee binnenkomen, eindeloos veel water en even later rijden stinkende brommers voorbij en lijkt het gebouw in het centrum van een drukke stad te zijn. Wie, wat en waar lijken onduidelijk, wat het verhaal alleen maar sterker maakt. Geweldig om te bekijken, dit kunstwerk van bijna 25 minuten.
En dan is er het overrompelende 'Ten Thousand Waves'. Ik wist in de verste verte niet dat zulke kunst bestond. Ik ben erdoor betoverd, kwam uit die ruimte met een soort bubble om me heen, die ik maar heel langzaam van me af kon schudden.
Het verhaal gaat over een groep Chinese, illegale arbeiders die schelpen plukken aan de Britse kust en verdrinken (waargebeurd in 2004). Het verhaal verweeft zich met een oude fabel over de Chinese godin Madzu, die zich ontfermt over de vissers en ze redt. In de film lijkt zij zich te bekommeren om de geesten van de verdronken mannen. Ze neemt ze mee terug naar China, naar een laatste rustplek.
Het verhaal is te zien op negen grote schermen, verspreid door de ruimte. Al zoekend loop je als kijker tussen de schermen om de beste plek te vinden. Je reist van het oude China naar het moderne Shanghai, dan weer door naar Engeland, naar drukke verkeersaders, naar de verraderlijke golven van de zee. Je ziet beelden vanuit de politiehelikopter, op zoek naar de mannen in nood. Madzu vliegt vladderend en bezorgd over de schermen op zoek naar de geesten van de verdronken mannen.
Dit kunstwerk duurt bijna 50 minuten. Ik kan iedereen aanraden die tijd te nemen voor deze bijzondere ervaring. Het is betoverend, heel erg mooi, ook af en toe beklemmend. Het neemt je echt mee in dat verhaal. En door de veelheid aan schermen, beelden, geluiden, effecten is het veel sterker dan welke bioscoopfilm dan ook.
Eye
IJpromenade 1
1031 KT Amsterdam
pontje Buiksloterwegveer
www.eyefilm.nl
YouTube
Flickr
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten