Banksy in de Beurs van Berlage

Begin juli 2016 moest ik in Amsterdam zijn voor een afspraak in de ochtend. In de middag liep ik rond in de Jordaan, waar ik lang geleden kort gewoond heb. Ik kwam langs allerlei plekken, winkels, grachten, cafés waar ik herinneringen aan heb. Ook kwam ik langs de Beurs van Berlage, waar een expo van Banksy was. Ik wist eigenlijk niets van deze graffittikunstenaars en was nieuwsgierig. Voor mij een verrassingsbezoek dus, onverwacht kunst-kijken.

 Achter de naam Banksy zit een onbekend (?) persoon, die op straat graffittikunst achterlaat met een boodschap, Het zijn beelden die tot nadenken aanzetten, soms met wat humor, maar vaak ook met een triestheid of als aanklacht. Soms bitter.
De ruimte van de Beurs van Berlage is mooi, onder de grond, oude muren, heel ruim opgezet. Het werk van Banksy past daar goed. De expo is tot 3 september 2016 te bekijken.

Dit werk heet Christ with shopping bags. Het houdt een spiegel voor: we kopen ons helemaal suf rond kerstmis. In plaats van een religieus feest is kerst verworden tot een materialistische overconsumptie, totaal niet waar het ooit mee begon. En we doen er allemaal aan mee. Degenen die ook nog ruimte heeft voor religie, gaat naar de kerk, die (alleen dan) overvol is. Hoe echt is dat geloof dan nog. Wat heeft dat nog met Christus te maken?

De werkwijze van Banksy is als volgt: hij maakt sjablonen van de afbeelding die hij wil maken. Voor elke kleur een sjabloon. s'Nachts zet hij met spuitbussen de afbeelding op een muur ergens in de wereld (zijn werk is al op vele plekken opgedoken, niemand weet wanneer er waar iets nieuws zal opduiken). Hij is weer weg voordat iemand het in de gaten heeft. Slechts zeer weinigen weten wie hij is en hebben contact met hem. Hij heeft 1 of 2 galeries die zijn werk verkopen (schilderijen gemaakt met die sjablonen). Voor deze expo is samengewerkt met één van die galeries.

Het werk hiernaast vind ik indrukwekkend. Het heet Media Canvas. Het is een aanklacht tegen de exploitatie van de oorlog. De media zijn eerder bezig met aangrijpende beelden te maken, dat lijkt voorrang te hebben op de hulp aan slachtoffers. Banksy beeldt dit af als een geregisseerd stuk, terwijl een oorlog en het leed dat daaruit vloeit zich niet laat regisseren.


En spelen onze kinderen straks met een kogelvrij vest, vrolijk zelfs, zonder zich te realiseren dat dat absurd is?

De looproute in de expo
wordt in stijl aangegeven.

Sommigen associeren dergelijke straatkunstenaars, die zich niet laten pakken, met ratten. Je ziet ze niet vaak, maar ze zijn  er wel en ze zijn vervelend. Banksy maakte deze prent, doelend op zichzelf. Een stoorzender, een rat die zich niet laat pakken.





Na het zien van de expo googelde ik op Banksy en er blijken wel degelijk ideeën te zijn over zijn identiteit. Robin Cunningham zou achter de kunstenaar schuil gaan. Maar hoe is het mogelijk, een paar dagen voordat ik deze blogpost schrijf is er al een nieuwe gedachte: Banksy zou een lid zijn van de band Massive Attack. De locaties en timing van een Bansky werk komen overeen met de plekken en tijden van een optreden van Massive Attack. Wie zal het zeggen... het mysterie is nog niet opgelost!